Reactie op de Kamerbrief ‘Stand van zaken kabinetsvisie waterstofdragers’ van 25 september
NLHydrogen onderschrijft het belang van de kabinetsvisie op waterstofdragers en waardeert de inzet van het kabinet om de veiligheidsaspecten, ruimtelijke inpassing en samenwerking in de NOVEX-gebieden te concretiseren. Dat is een waardevolle stap, maar om waterstofimport echt van de grond te krijgen, is nu nodig dat het kabinet ook de belemmeringen aanpakt die de ontwikkeling van internationale ketens in de weg staan.
Nederland heeft als energiehub van Noordwest-Europa een unieke positie om uit te groeien tot het logistieke en industriële knooppunt van de Europese waterstofeconomie. De CE Delft-NLHydrogen systeemstudie laat zien dat import, conversie en doorvoer tot wel 700 PJ per jaar aan energie kan vertegenwoordigen en een groot economisch en strategisch belang heeft. De Kamerbrief erkent die potentie impliciet. Het Rijk moet nu gaan werken aan de beleidsinstrumenten en investeringsvoorwaarden die nodig zijn om de importketens op te bouwen.
NLHydrogen pleit om deze reden voor een hernieuwde waterstofimportstrategie die het bestaande beleid aanvult. Zo’n strategie moet niet alleen sturen op veiligheid en ruimtelijke inpassing, maar ook de voorwaarden scheppen voor investeringen in terminals, conversiecapaciteit en infrastructuur. Bedrijven lopen nu aan tegen financiële onzekerheid, onzekerheid over afname van waterstof(dragers) complexe vergunningprocessen en een gebrek aan internationale afstemming over certificering en transport. Zonder concreet instrumentarium blijven veel projecten steken in de planfase.
De Kamerbrief stelt dat er “steeds meer accent komt te liggen dergelijk direct gebruik [van waterstofdragers als brandstof en grondstof].” Die constatering zien wij anders. In de praktijk willen veel bedrijven juist investeren in het terugkraken van waterstofdragers – met name ammoniak – tot pure waterstof, om deze via de nationale backbone te kunnen distribueren. Dat draagt bij aan een volwassen en liquide waterstofmarkt, en helpt de infrastructuur rendabel te maken. Direct gebruik is in sommige gevallen zinvol, bijvoorbeeld bij methanol als grondstof voor synthetische kerosine of duurzame chemie. Voor veel toepassingen in industrie, mobiliteit en elektriciteitsproductie is echter pure waterstof nodig,
Wij zouden het kabinet willen aanmoedigen beide perspectieven te verenigen: direct gebruik waar logisch, en terugkraken waar systeemwaarde ontstaat. Dat is niet alleen economisch verstandig, maar ook vanuit het perspectief van ruimtelijke inpassing. Terugkraken naar waterstof en via een pijpleiding doorvoeren naar het achterland maakt het makkelijker om grote hoeveelheden energie veilig van onze havens naar het achterland te vervoeren.,
Een positief punt in de Kamerbrief is de actieve ondersteuning van het Ecolog-consortium, dat een bijzondere machtiging krijgt om vloeibare waterstof tijdelijk per binnenvaart te vervoeren. Dat is een mooi voorbeeld van vooruitstrevend en praktisch beleid: de overheid maakt iets mogelijk dat innovatie stimuleert en de internationale marktpositie van Nederland versterkt. NLHydrogen moedigt dit soort trajecten nadrukkelijk aan.
Wij vragen het kabinet om per waterstofdrager de volgende stappen te zetten, aansluitend op wat in de Kamerbrief ontbreekt:
De Kamerbrief geeft terecht aan dat markt en technologie in beweging zijn. Precies daarom is het nu het moment om keuzes te maken. Een uitvoeringsagenda die veiligheid, ruimtelijke ordening én economische ontwikkeling combineert, is noodzakelijk om onze strategische positie te behouden.
Wij roepen kabinet en Kamer op om de visie op waterstofdragers te verbreden: niet alleen veilig inpassen, maar ook actief investeren. Alleen zo kan Nederland de waterstofeconomie van de toekomst vormgeven: ambitieus, realistisch en in het nationale belang.
