Veiligheid 27-01-2021

Kunnen aardgasmeters ook waterstof meten?

20% waterstof bijmengen in aardgas, kan dat? Wat gebeurt er als pure waterstof door de aardgasleidingen gaat? Meten de gasmeters nauwkeurig en hoe kunnen we waterstof ruiken of zien branden?

Deze en andere vragen komen aan bod in de Analyse waterstofnormalisatie 2018-2020 van het Normalisatieplatform H2 Industrie en Gebouwde Omgeving (NP-H2IGO). Nederlandse instanties op het vlak van normering en veiligheid zitten in dit platform, zoals ook het normeringsinstituut NEN. Duidelijk is dat er op nationaal en internationaal niveau nog stappen zijn te zetten voor de normering.

Internationale aansluiting

In de analyse gaat het onder meer over aansluiten bij Europese ontwikkelingen voor wat betreft de samenstelling van waterstof in distributienetten en met name de Britse PAS 4444 en de Duitse G 260. In beide standaarden wordt een ondergrens van 98% waterstof aangehouden, met onderling licht afwijkende grenswaarden voor de overige componenten.

Bijmengen waterstof in aardgas

Aan bod komt bijmengen van waterstof in aardgas. De maximale waarde die nu mogelijk is, bedraagt 20%. Zijn fluctuaties in de verhoudingen meetbaar en hoeveel effect hebben die op de kwaliteit? Een nauwkeurige en veilige hoeveelheidsmeting is nodig, onder meer ook voor een adequate verrekening van de geleverde energie. De verbrandingswaarde per volume-eenheid van waterstof is 30% van aardgas. Voor het meten van een mengsel van aardgas en waterstof moet je de verhouding dus weten of meten.

Normcommissies

Voor de gashoeveelheidsmeting en energiebepaling bestaan al nationale en internationale normcommissies: NEN310066 binnen CEN/CENELEC TC6 voor zuiver waterstof en in CENTC234 voor mengsels met waterstof. Deze commissies zullen de aanpassingen die nodig zijn voor het gebruik van waterstof (moeten) behandelen.

Geurstof in waterstof

Gaslucht en de melding daarvan is een belangrijk aspect van de veiligheid van aardgas. Er ontstaan jaarlijks zo’n 40 tot 50 duizend lekken in het distributienet. Rond driekwart daarvan wordt geconstateerd door een gasluchtmelding. Het ligt dus voor de hand om ook waterstof te odoriseren.

Niet zelfde odorisatie als aardgas

Voor aardgas wordt tetrahydrothiofeen(THT) gebruikt, minimaal 10 mg/Nm3. THT is een chemische stof die zwavel bevat. Door toevoeging van een zwavelhoudende component wordt het waterstofgas minder geschikt voor het gebruik in brandstofcellen. Voor gebruik in bijvoorbeeld CV-ketels is deze component geen probleem. Er zijn landen waar een odorant op acrylaat basis wordt gebruikt die ook zijn behandeld in verschillende onderzoeken die gedaan zijn naar de odorisatie van waterstof.

Kwaliteit bij transport aardgasnet

In verschillende sectoren wordt al gewerkt met vrijwel zuiver waterstof. De producent produceert waterstof met een bepaalde zuiverheid, en door het gecontroleerde transport tot de verbruiker is dat ook de samenstelling waarmee de gebruiker het kan toepassen. Er dient zich nu echter een nieuwe manier van transporteren aan via het aardgasnet, maar is de zuiverheid dan vast te stellen en te waarborgen?

Bekijk hier de complete Analyse waterstofnormalisatie 2018-2020 van het Normalisatieplatform H2 Industrie en Gebouwde Omgeving (NP-H2IGO).